ائتلاف های موازی در نزدیکی آب های ایران چه معنایی دارند؟ - تنها پیامک

مهسا مژدهی: ائتلاف دریایی که ترامپ از ماه ها قبل بابت تشکیل آن کوشش می کرد بلاخره روز پنجشنبه با حضور تعداد کمی از کشورها کار خود را از بحرین به طور رسمی آغاز کرد. این ائتلاف با شعار محافظت از تامین نفت شکل گرفته است. همزمان فرانسه هم برای خودش ائتلاف جداگانه تشکیل داده که به ائتلاف اروپائی در تنگه هرمز مشهور شده. ایران هم قرار است با روسیه و چین در ششم دی ماه رزمایشی دریایی را آغاز کند. اما همه این اتفاقات از کجا آغاز شد؟

چرا غرب به فکر ائتلاف دریایی در خلیج فارس و تنگه هرمز افتاد؟

خرداد ماه سال جاری و بعد از اینکه ایران یک پهپاد آمریکایی را در نزدیکی تنگه هرمز هدف قرار داد، زمزمه های آمریکائی ها برای ایجاد یک ائتلاف دریایی آغاز شد. ایالات متحده آغاز به دعوت از کشورهای دیگر کرد تا متحدانش را با خود برای آمدن به تنگه هرمز و نزدیکی ایران، قانع کند. پاسخ ها به دعوت آمریکا بسیار سرد بود و از همان ابتدای کار اغلب کشورهای اروپائی خود را از این بازی کنار کشیدند. این در شرایطی بود که عربستان با کمی تاخیر به این ائتلاف پیوست و پس از آن امارات، و در نهایت قطر و کویت نیز با آغوش باز به استقبال این ائتلاف رفتند . بهانه آنها نه تنها پهپاد آمریکایی بلکه مشکلاتی بود که برای چند نفت کش پیش آمد.

ایران در بهار سال جاری از سوی عربستان و آمریکا به ناامن کردن آبها برای نفت کش ها متهم شد. این موضوع وقتی مطرح شد که برای چند نفت کش در دریای عمان و خلیج فارس مشکلاتی پیش آمد. در خصوص این اتفاقات شایعاتی بسیاری مطرح شد اما سعودی ها و امریکایی ها طبق معمول نظرهای نزدیک به یکدیگری داشتند و از این فرصت برای زیرسوال بردن تهران استفاده کردند. همان زمان درخواست ائتلاف دریایی به شصت کشور فرستاده شد و استقبال ها سردتر از انتظارات ترامپ بود.

به طور موازی فرانسه هم پرده از طرح خود برای یک ائتلاف نظامی در تنگه هرمز برداشت. این در حالیست که این دوکشور هزاران کیلومتر از منطقه دور هستند و هر بار که دست به دخالت در خاورمیانه زده اند، نتیجه ای جز پرداخت هزینه برای همه طرفین و شکست نداشته است. اما به نظر می رسد دل کندن از خاورمیانه، کار آسانی نباشد.

طرح ایجاد ائتلاف اروپائی در تنگه هرمز وقتی مطرح شد که یک نفت کش انگلیسی در نزدیکی آب های ایران توقیف شد. با عوض شدن دولت در انگلیس و ظهور بوریس جانسون در قدرت، انگلیسیها از این طرح پا پس کشیدند و به جای انها فرانسه پرچمدار ائتلاف اروپائی شد و کشورهای همسایه اش را به حضور در تنگه هرمز برای حفاظت از نفت و نفت کش ها دعوت کرد.

ابتدای اذر ماه معین شد که ماجرا از سوی فرانسه در این مدت به شدت پیگیری شده، فلورانس پارلی وزیر دفاع فرانسه بیان کرد مقر فرماندهی ائتلاف اروپایی تنگه هرمز، پایگاه نظامی این کشور در ابوظبی خواهد بود که در حال حاضر حدود 650 نظامی فرانسوی را در خود جای داده. ایتالیا، اسپانیا، نروژ، بلژیک و سوئد کشورهایی هستند که از آنها به عنوان متحدان فرانسه یاد می گردد اما در این میان آلمان که این روزها به خاطر طرح های نظامی مکرون با او سر لج افتاده نمی تواند این خودسری های رئیس جمهور جوان فرانسه را بپذیرد، در این مورد هم طرف پاریس را نگرفت و گفت که به ائتلاف نخواهد پیوست. این کشور البته پیش از این به ائتلاف آمریکا همنه قاطعی گفته بود. البته المان می گوید حمایت خود را از ائتلاف اروپائی ادامه می دهد اما قبل از آنکه این ائتلاف به طرحی برای کل اتحادیه اروپا تبدیل نگردد، همراه آن نخواهد شد.

سرنوشت ائتلاف های موازی چه خواهد شد؟

دو ائتلاف یکی به رهبری امریکا و دیگری به رهبری فرانسه احتمالا برای غربی ها خرج زیادی بر می دارد. کشورهای عربی که به دنبال تامین امنیت خودشان به یاری غربی ها هستند احتمالا بخشی از هزینه ائتلاف امریکایی را پرداخت خواهند کرد. اما هنوز سوال اینجاست که این شرایط تا چه زمانی می تواند ادامه پیدا کند و آیا این اتفاقات جدی است یا نه؟

واقعیت این است که از میان شصت کشوری که امریکا از آنها دعوت به همکاری نموده بود، کمتر از انگشتان دو دست به این درخواست پاسخ دادند. امریکایی ها البته ناامید به نظر نمی رسند و احتمالا روی پولی که قرار است به اسم حفظ امنیت تامین نفت به جیب بزنند، حساب باز نموده اند. در خصوص فرانسه هم اوضاع بهتر نیست. کشورهای اروپائی از نظر قانونی محدودیت هایی برای شرکت در چنین ائتلاف هایی دارند و به همین دلیل هنوز تعداد زیادی از آنها امادگی خود را اعلام ننموده اند و این موضوع از همین آغاز این طرح را با شکست روبه رو نموده است.

در مقابل طرح های ناکارآمد، ایران طرح صلح هرمز را ارائه داده است که در صورتی که کشورهای منطقه به صلح با یکدیگر دست پیدا نمایند یا حداقل به مشترک بودن منافعشان پی ببرند، قابل اجراست. کویت که خودش در ائتلاف امریکایی است گفته که در حال فکر کردن روی پیشنهاد ایران است و بقیه کشورها گاهی فرکانس های مثبتی می فرستند اما هنوز به دنبال امنیت آب ها به یاری ایالات متحده هستند. تهران مدام در خصوص خطرات چنین نرمش هایی در مقابل غربی ها هشدار می دهد. به ویژه اینکه حالا معین شده که ائتلاف آمریکایی برنامه ای طولانی مدت برای حضور دریایی در این منطقه چیده است. هر چند این ائتلافات به دلیل عدم استقبال کشورها، عملا ناکام باقی می مانند اما پروسه حفاظت از تنگه هرمز و خلیج فارس، تا زمانی که سعودی ها و دوستانشان به بدقلقی خود ادامه دهند، به جایی نخواهد رسید.

23/ 312 310