آشنایی با لئوناردو داوینچی؛ هنرمندی که تاریخ به او می بالد - تنها پیامک

فرزند سر داوینچی ثروتمند و دختری روستایی

در زندگینامه لئوناردو داوینچی چنین آمده که او در 15 آوریل سال 1452 میلادی، در شهر وینچی از پدری ثروتمند و مادری روستایی زاده شد. سر پیرو داوینچی، دفترداری متممول بود که بدون ازدواجی رسمی از کاترین، دختری روستایی صاحب فرزند شد. همین کلمه ازدواج غیر رسمی در دورانی که لئوناردو داوینچی می زیست، دلیلی موجه بود تا وی نتواند شغل پر درآمد پدر خود را ادامه دهد. بنابراین فرزند نابغه و تیزهوش کاترین در سال 1460 میلادی برای زندگی در کنار پدرش، شهر زادگاهش را رها و راهی فلورانس شد تا در آنجا به آموختن ریاضیات مشغول گردد، علمی که به شدت مورد توجه لئوناردو جوان نهاده شد و به سرعت از معلم خود پیش افتاد و در همان سن کم، مهندس مشهور و هنرمند فلورانسی، آندرئا دل وروکیو او را به عنوان دستیار خود انتخاب کرد.

روح لئوناردو همچنان در شهر زادگاهش پرسه می زند

با اینکه براساس مقاله حقایقی در خصوص لئوناردو داوینچی، مکان دقیق به دنیا آمدنش معین نیست، اما بدون هیچ تردیدی شهری که در آن زاده شد، شهر وینچی است، زیرا هنوز هم می توان حضور لئوناردو را با آثارش در تک تک خیابان های آن احساس کرد. هنرمندان معاصر برای ارج نهادن به طرح های او، بسیاری از آثارش را در شهر زادگاهش به واقعیت تبدیل نموده و به نمایش گذاشته اند. اسب برنزی نیمه کاره ای که لئوناردو برای خاندان اسفورزا قرار بود بسازد و مجسمه سه بعدی مرد ویترویوسی که طراحی آن را لئوناردو با دقت فراوان و با رعایت نسبت اندام آماده نموده بود، در این شهر نصب شده اند. لئوناردو که خود را انسانی با کارهای نیمه تمام فراوان می دانست، اگر زنده بود بسیار از کارهای نیمه تمام خود را می توانست تمام شده در شهر زادگاهش به نظاره بنشیند. شاید هم روح این نابغه بی بدیل به همین منظور در این شهر پرسه می زند. البته اگر به حقایقی در خصوص لئوناردو داوینچی استناد کنیم، باید بپذیریم که کلبه سنگی دهکده آنچیانو که با شهر وینچی دو مایل فاصله دارد، در حال حاضر موزه ای است از بعضی آثار این نقاش و پیکر تراش و ریاضی دان. در موزه لئوناردو داوینچی (Leonardo da Vinci Museum) نیز رونوشتی از اولین طراحی لئوناردو متعلق به 5 اوت سال 1473 میلادی قرار گرفته است که کاوش هایی درباره اش صورت گرفت. لازم هست بدانید که اصل این اثر وابسته به گالری اوفیتزی (Uffizi Galleries) است که برای نمایشگاه پانصدمین سال بزرگذاشت لئوناردو به موزه لوور فرانسه امانت داده شد.

سفر به شهر میلان و اقامتی هفده ساله

نقاش کارهای نیمه کاره یکی از مشهورترین کارهای نیمه کاره خود را در شهر فلورانس به جای گذاشت. براساس مقاله حقایقی در خصوص لئوناردو داوینچی، جالب است بدانید که تابلوی نیایش مغ یا ستایش مغ اثری است که لئوناردو داوینچی در سال 1482 میلادی و زمانیکه تصمیم گرفت به شهر میلان سفر کند، نیمه کاره رهایش کرد. البته لئوناردو در شهر فلورانس تابلوی عید بشارت را برای کلیسای مونت الیویتو نقاشی کرد و فرشته ای که در سمت چپ غسل تعمید مسیح ارائه شده نیز کار این نابغه همه فن حریف است. هر سه این آثار مشهور بر روی دیواری در موزه اوفیتزی آویزان هستند و بدلیل آسیب پذیری بالا، برای نمایشگاه پانصدمین سال بزرگداشت لئوناردو داوینچی، راهی موزه لوور فرانسه نشدند. بر طبق زندگینامه لئوناردو داوینچی باید بدانید که لئوناردو سفر به شهر میلان را به دلیل دعوت شاهزاده وقت، لودوویکو اسفورزا (Ludovico Sforza) قبول کرد و از حمایت های او بهره مند شد. جالب است بدانید که لئوناردو در پیش نویس معرفی نامه خود، خود را مهندسی کار بلد در امور نظامی معرفی و اظهار داشت که می تواند سلاح هایی بسازد که وحشت فراوانی به دل دشمنان می اندازند. لئوناردو درباره نبوغ خود در زمینه نقاشی و مجسمه سازی نیز سخن گفت و از تصمیم خود برای ساخت اسبی برنزی به پاس افتخار ابدی و شکوه جاودانه پرده برداشت.

شام آخر لئوناردو داوینچی در میلان

براساس زندگینامه لئوناردو داوینچی باید بدانید که او در مدت حضورش در شهر میلان آثار فراوانی را از خود به جا گذاشت که در میان آن ها نقاشی های مشهور فراوانی وجود دارند. لئوناردو به دستور لودوویکو نقاشی اتاق برج ها (سالا دله اسه) را برای قصر اسفورزه (Sforza Castle) کشید، قلعه و قصری که در حال حاضر یکی از مهمترین موزه های شهر میلان است. این نقاشی دیواری از سال 2013 میلادی و برای بازسازی از دید عموم خارج شده و در پانصدمین سال مرگ این نابغه هنرمند نقاش، دوباره در معرض دید عموم نهاده شد. اما بی مثال ترین نقاشی دیواری لئوناردو، بدون هیچ تردیدی دیواره نگاره ای بوده که بر سالن غذاخوری صومعه سانتا ماریا دله گرتزه (monastery of Santa Maria delle Grazie) نگارش شد. اگر حتی به نقاشی هم علاقه ای نداشته باشید، بدون شک نام تابلو شام آخر به گوشتان آشنا خواهد بود. در شهر میلان کلیسای دیگری نیز وجود دارد که لئوناردو داوینچی آن را مرکز میلان می دانست. نام این کلیسا سانسپولکروی (Church of San Sepolcro) بود. این کلیسا بعدها به کتابخانه و گالری آمبروزیانا ملحق گشت که کاردینال فدریکو بورومئو (Cardinal Federico Borromeo) در سال 1607 میلادی آن را احداث نمود. نکته حائز اهمیت براساس زندگینامه لئوناردو داوینچی این است که مرکز شهر میلان به گفته نقاش و مهندس چیره دست، در حال حاضر محل نگهداری ارزشمندترین آثار او هستند.

موزه علوم و فناوری و آثار لئوناردو داوینچی

در سال 1953 میلادی، موزه علوم و فناوری لئوناردو داوینچی (National Museum of Science and Technology Leonardo da Vinci) اقدام به تهیه و به نمایش گذاشتن مدل هایی کرد که الهام گرفته از اختراعات و ابداعات آقای نابغه بودند. این نمایشگاه در طی این 70 سال، چشم بسیاری از دانشجویان و دانش آموزان را خیره خود ساخت. به بهانه پانصدمین سال مرگ این نابغه نقاشی و مهندسی، این موزه نیز گالری جدیدی را برپا کرد تا لئوناردو داوینچی را با توجه به دوران خود معرفی کند. مدیر این موزه که مسئول جمع آوری آثار لئوناردو نیز بوده، قصد خود را واکاوی و روایت واضح از شکوه و عظمت دوران زیست لئوناردو اعلام کرد. نام مدیر این موزه کلودیو جیورجیونه (Claudio Giorgione) بوده که اعتقاد دارد باید لئوناردو را فارغ از افسانه های پیرامونش شناخت.

اسکان در اقامتگاه تابستانی پاپ

این مرد نقاش، مهندس، پیکرتراش، طراح و نابغه در سال 1400 میلادی، میلان را ترک کرد. هرچند که بار دیگر در سال 1506 میلادی دوباره به این شهر بازگشت، اما اقامتی بسیار کوتاه داشت و تا هفت سال بعد، تقریبا جایی سکونتی طولانی اختیار نکرد. در این ایام، لئوناردو به شهرهایی چون پاویا، ونیز، پارما، فلورانس رفت و ظاهرا شهرهای دیگری نیز در این مدت پذیرای این نابغه نقاش بوده اند. در دورانی که دی مدیچی در سال 1513 میلادی به عنوان دهمین پاپ انتخاب شد، لئوناردو راهی رم شد و برای مدتی در واتیکان و در اقامتگاه تابستانی پاپ در ویلا بلودیر (Villa Belvedere) ساکن شد. این مدت اقامت نابغه شهیر ایتالیایی در رم، بهانه ای شد برای اجرای نمایشگاه های مختلفی با استفاده از نام لئوناردو. یکی از مشهورترین نمایشگاه های مربوط به لئوناردو در آموزشگاه ملی دای لینچی (National Academy dei Lincei) برگزار گردیده و در نمایشگاه دیگری در پالازو کروسینی (Palazzo Corsini) تعداد 200 جلد کتاب به نمایش در آمدند که متعلق به لئوناردو بوده اند.

نمایشگاه های مدرن در رم

در شهر رم نمایشگاه های فراوانی از آثار لئوناردو وجود دارند که یکی از جالب ترین های آن ها نمایشگاهی بوده که در راستا جاده ویلا فارنسیا (Villa Farnesina) واقع شد. در این راستا نقاشی دیواری معروفی از کالاتئای رافائل وجود دارد و این نمایشگاه هم به کنکاش در تاثیرات لئوناردو داوینچی بر رم پرداخت. اما شاید هیچ نمایشگاهی به جذابیت نمایشگاه غیرممکن ها نیست که با برپایی دیجیتالی از رونوشت های لئوناردو و بازسازی دیجیتالی کارگاه وی برپا شده و بیانگر هوش و دکاوت این نابغه بی بدیل است. در کنار همه این نمایشگاه ها، نمایشگاهی هم با نام لئوناردو در آثار ترجمه وجود دارد که به تحقیقات لئوناردو و ترویج آن ها می پردازد. شاید براساس زندگینامه لئوناردو داوینچی جالب باشد بدانید که در این نمایشگاه بخشی هم به یکی از کپی کنندگان حرفه ای ایتالیا یعنی لوئیجی کالاماتا (Luigi Calamatta) اختصاص یافته که بین سال های 1826 میلادی تا 1854 میلادی مشغول حکاکی از روی لبخند مونالیزا بوده و به قدری این اثر را زیبا از کار درآورد که جایگاهی در موزه لوور به آن اختصاص داده شد. این هنرمند ایتالیایی به واسطه دوستی با یکی از نقاشان نئوکلاسیک فرانسه به نام ژان آگوست دومینیک انگر (Jean Auguste Dominique Ingres) اجازه حکاکی از این اثر را یافت.

موزه لوور و برگزاری نمایشگاه بزرگداشت پانصدمین سالمرگ نابغه ایتالیایی

موزه لوور بیشترین آثار لئوناردو را در خود جای داده و از این حیث بی رقیب است. البته مرگ این نقاش و مهندس نابغه ایتالیایی در این کشور قطعا ارتباطی به وجود آثار وی در موزه لوور ندارد. لئوناردو در 2 می سال 1519 میلادی چشم از دنیا فرو بست و 30 سال بعد جورجو وازاری در زندگینامه نابغه قرن نوشت که نبوغ و هوشش به قدری بود که به هرچه فکر می کرد انجامش می داد. اما موزه لوور با برگزاری نمایشگاهی مفصل در پانصدمین سالمرگ این مرد عجوبه و نابغه، مجموعه بزرگی از نقاشی، دست نوشته ها و هر آنچه به لئوناردو داوینچی مربوط است را به شکل امانت گرد هم آورد و در کنار گنجینه بزرگ خود به نمایش گذاشت. البته ایتالیایی ها روی خوشی به این نمایشگاه نشان ندادند و شاید فکر می کردند علاوه بر جسد لئوناردو که در خاک این کشور آرمیده، شهرت و محبوبیت او هم نصیب فرانسوی ها گشته است. اما طی مراسمی که با حضور سرجیو مارتلا، رئیس جمهور ایتالیا و امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه بر مزار لئوناردو داوینچی برگزار گردید، اتحادی برای احترام به لئوناردو داوینچی شگل گرفت، هر چند که نمی توان نام این نقاش، پیکر تراش، مهندس، طراح و نابغه روزگار را از ایتالیا جدا کرد.