انسان نئاندرتال چه کسانی بودند ، نئاندرتال ها در ایران - تنها پیامک

نئاندرتال، گونه ای از سرده انسان بود که عمدتا در اروپا و غرب آسیا زندگی می کرد. این موجود به علت چالش هایی که با آب وهوای زمان زندگی خود داشت، معمولا غار ها و منطقه ها کوهستانی را برای سکونت برمی گزید. با توجه به آثار به جای مانده از محل استقرار نئاندرتال ها این طور استنباط می شود که آن ها به هوشمندی انسان مدرن نبودند و در مقایسه با انسان مدرن، استخوان های درشت و بدن عضلانی تری داشتند؛ اما شباهت های بنیادی نیز بین آن ها یافت شده است.

فرضیه های زیادی در رابطه با علت انقراض نئاندرتال ها وجود دارد؛ هرچند هنوز توافقی میان محققان درباره علت اصلی این اتفاق صورت نگرفته است.

هرآنچه که باید درباره نئاندرتال ها بدانید:

• انسان های نئاندرتال که بودند؟
• شیوه زندگی نئاندرتال ها
• چرا نئاندرتال ها منقرض شدند؟
• زیستگاه نئاندرتال ها در ایران

انسان های نئاندرتال که بودند؟

پیشینه وجود انسان روی کره زمین به بیش از پنج میلیون سال پیش می رسد. نزدیک به دو میلیون سال قبل، گروهی از انسان های اولیه زادگاه خود را برای پیدا کردن منابع غذایی بیشتر ترک کردند و به تدریج در آفریقای شمالی، اروپا و آسیا سکونت گزیدند. طبیعتا زندگی در جنگل های برفی شمال اروپا در مقایسه با زندگی در جنگل های شرجی اندونزی، تفاوت های اساسی داشت؛ ازاین رو، مسیر تکاملی انسان ها از هم متفاوت شد و گونه های مختلفی شکل گرفتند.

گونه ای که در اروپا و غرب آسیا تکامل یافت، با نام انسان دره نئاندر یا به اختصار نئاندرتال شناخته می شود؛ علت این نام گذاری، اولین نمونه از فسیل های این گونه است که در یکی از دره های آلمان به نام نئاندر یافت شد. نئاندرتال ها درشت تر و عضلانی تر از انسان های امروزی بودند؛ به همین علت، با سرمای اروپا در عصر یخبندان سازگاری پیدا کردند. شواهد نشان می دهد که نئاندرتال ها گونه ای جدا از انسان مدرن بودند؛ ولی نیای مشترکی داشتند.

شیوه زندگی نئاندرتال ها

نئاندرتال ها برای در امان ماندن از سرما، برف و بوران عصر یخبندان به غار ها پناه می بردند. برخلاف تصورات رایج، آن ها در اعماق غار ها زندگی نمی کردند؛ بلکه در ورودی غار ها و در زیر پناهگاه های صخره ای مستقر می شدند. آن ها قادر بودند تا پناهگاه های موقتی را در سفر های فصلی خود بسازند. نئاندرتال ها از پناهگاه ها برای پیدا کردن شکار، برداشت گیاهان و ذخیره سازی سنگ چخماق استفاده می کردند. بقایای یک پناهگاه باد دایره ای به نام لافولی که متعلق به نئاندرتال ها بود، در شمال پواتیه (Poitiers)، شهری واقع در فرانسه کشف شده است.

با توجه به شواهد به جای مانده، کمپ لافولی بخش های مختلفی داشت که به فعالیت هایی از جمله کنده کاری، چرم کاری، فضای نشیمن و بستر اختصاص داشت. در این کمپ ابزارهایی متعلق به نئاندرتال ها کشف شد که به علت کهنگی به وسیله آن ها دور ریخته شده بود؛ این موضوع بیانگر آن است که آن ها همیشه تمامی وسایل مورد احتیاج خود را حمل می کردند.

آثار یافت شده از نئاندرتال ها از قبیل تبر های دستی، نیزه ها و ابزار های سنگی و استخوانی ابزاری است که به تسلط و توانایی آن ها را در استفاده از مواد خام و ساخت ابزار مناسب برای فعالیت های مختلف اشاره دارد. آن ها برای بریدن گوشت، حکاکی روی چوب، چرم کاری و تیز کردن، از این ابزار استفاده می کردند. نئاندرتال ها در اقلیم ها و عرض های جغرافیایی مختلف به شکار گاومیش های کوهان دار، اسب ها، گوزن های شمالی، بز های کوهی، ماموت ها، بز های سایگا، خرگوش و پرندگان می پرداختند و گوشت خوارانی مانند روباه، گرگ و خرس را برای خزشان به دام می انداختند.

آثار زیادی که از قصابی لاشه مرده حیوانات وجود دارد این احتمال را به وجود می آورد که نئاندرتال ها گاهی از لاشه حیواناتی همانند کرگدن ها، ماموت ها، فوک ها و دلفین ها تغذیه می کردند. تجزیه و تحلیل آثار به جای مانده نشان می دهد که آن ها برای به دام انداختن طعمه، دست به اقداماتی استراتژیک می زدند و طی یک زنجیره عملیاتی درگیر شکار می شدند تا با کمترین هزینه، بیشترین بهره را ببرند.

بر اساس شواهد، تنها از گوشت، پوست، چربی و استخوان حیوانات استفاده نمی شد؛ بلکه رباط ها و اعصاب آن ها هم در ساخت ابزارآلات مختلف (مثل طناب) بکار می رفت. دانشمندان با آنالیز دندان های نئاندرتا ل ها دریافتند که برخلاف تصور گذشته، فهرست غذا آن ها تنها شامل گوشت حیوانات خشکی نمی شد. رژیم غذایی آن ها شامل گیاهان وحشی، میوه ها، ماهی های آب شیرین و صدف ها نیز بود.

چرا نئاندرتال ها منقرض شدند؟

تا 100 هزار سال پیش، اروپا در زیر سلطه کامل نئاندرتال ها بود؛ اما بقایای آخرین نسل آن ها به 28 هزار سال پیش برمی شود. با مهاجرت افزایشی انسان های مدرن، طبیعتا این دو گونه در مواردی بر سر منابع محدود با یک دیگر به نزاع پرداختند. از طرفی، تغییرات آب وهوایی به علت نبود فضای کافی برای پناه گرفتن در پناهگاه های قبلی می توانست مهلک تر از قبل باشد.

در رابطه با انقراض نئاندرتال ها فرضیه های زیادی وجود دارد. بعضی از محققان ادعا می نمایند که در زمان مهاجرت انسان های مدرن به قلمروی آن ها، نزاع ها و جنگ هایی بر سر منابع محدود و محل سکونت رخ داد که به مرور منجر به نابودی کامل نئاندرتال ها شد. بعضی دیگر نیز معقتدند که تغییرات شدید آب و هوایی باعث انقراض نئاندرتال ها بوده است؛ اما از آن جایی که آن ها در دوره های آب و هوایی سخت عادت به سازگاری داشته اند، این فرضیه قانع نماینده نیست. گروهی از دانشمندان معتقدند که نئاندرتال ها به همزیستی با انسان هوشمند پرداختند و با گذشت نسل های متمادی در دی ان ای (DNA) او جذب شده اند.

هر یک فرضیه های بالا مخالفان سرسختی دارد؛ اما به نظر می رسد که منطقی ترین فرضیه، ترکیبی از تمامی موارد عنوان شده است. مهاجرت انسان های مدرن به قلمروی نئاندرتال ها در مرحله اول باعث کاهش جمعیت آن ها و در مرحله دوم و به مرور زمان، باعث از میان رفتن دی ان ای آن ها و غلبه دی ان ای انسان مدرن شد.

زیستگاه نئاندرتال ها در ایران

در سال 1378 شمسی یک دندان فسیل شده در غار وزمه استان کرمانشاه کشف شد. تحقیقات نشان داد که این دندان متعلق به یک کودک نئاندرتال بوده که حدودا 40 تا 70 هزار سال پیش زندگی می نموده است. این کشف، کم نظیر اولین مدرک حضور نئاندرتال ها در ایران بود و ثابت کرد که آن ها زمانی در فلات زاگرس سکونت داشتنند.

در خصوص پراکندگی نئاندرتال ها در جنوب غرب آسیا نسبت به اروپا، مطالعات و اکتشافات بسیار کمی انجام شده است؛ اما این اکتشافات توانسته اند نشانه های وجود نئاندرتال ها در غار های رشته کوه زاگرس، واقع در استان های کرمانشاه، ایلام و لرستان را ثابت نمایند؛ برای مثال، می توان به کشف ابزار های سنگی متعلق به نئاندرتال ها در غار کلدر استان لرستان و غار ورواسی استان کرمانشاه اشاره نمود.

ظاهرا نئاندرتال ها با تغییر فصول، ارتفاع محل زندگی خود را تغییر می دادند و به منطقه های که از نظر آب وهوایی اید ئال تر بودند کوچ می کردند. علت کشف فسیل نئاندرتال ها در غار ها به معنی زندگی دائمی آن ها در این مکان ها نیست؛ بلکه محیط غار برای تشکیل فسیل مناسب است و احتمال یافتن بقایا در غارها بیشتر است. وجود کل و بز، قوچ و میش و غزال ایرانی و بعلاوه اندازه مناسب بارش سالانه و دمای منطقه در گرم ترین ماه های سال، از دلایل سکونت گزیدن نئاندرتال ها در فلات زاگرس است.

آن ها در فصول گرم سال با سکونت در کوهستان ها، بز وحشی و سایر جانوران این منطقه ها را شکار می کردند و در فصول سرد سال به دشت ها سرازیر می شدند و به تغذیه از غزال ایرانی و سایر حیوانات این اکوسیستم می پرداختند. بعلاوه شواهدی از استفاده از گوشت لاک پشت ها به وسیله آن ها نیز موجود است.

شما نیز دیدگاه ها و اطلاعات خودتان را درباره نئاندرتال ها با خبرنگاران به اشتراک بگذارید.

پرسش های متداول

نئاندرتال ها مربوط به چه سرده ای بودند؟

سرده انسان

تفاوت انسان ها و نئاندرتال ها چیست؟

نئاندرتال و انسان هوشمند هردو زیرمجموعه ای از انسان ها هستند. تفاوت نیئاندرتال ها در هوش کمتر، استخوان های درشت تر و بدن عضلانی تر است

نئاندرتال ها چه زمانی منقرض شدند؟

حدود 30 هزار سال پیش

نئاندرتال ها در کدام ناحیه ایران زندگی می کردند؟

در قسمت هایی از رشته کوه زاگرس واقع در استان های کرمانشاه، ایلام و لرستان