اوجان، شهری ناشناخته در تبریز و یادگاری از مغول ها - تنها پیامک

به گزارش خبرنگاران، به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، رحیم ولایتی، سرپرست هیأت مشخص عرصه و پیشنهاد حریم شهر تاریخی اوجان با اعلام این خبر گفت: شهر اوجان از جمله شهرهای تاریخی -باستانی، اسلامی ایران در آذربایجان شرقی با حدود صد هکتار وسعت است که در دوره غازان خان ایلخانی احیاء، نوسازی و توسعه یافته است.

او اضافه کرد: براساس اسناد تاریخی، این شهر از قرون اولیه اسلامی وجود داشته، اما به دنبال حوادث مختلف مانند زلزله و جنگ های مختلف نتوانسته موجودیت خودرا به عنوان یک شهر مهم و استراتژیک آشکار کند و تنها در دوره ایلخانی است که این اتفاق انجام گردد.

این باستان شناس اظهار کرد: با توجه به شناسایی شهر اوجان در طرح آنالیز باستان شناسی سال 1392، لزوم کسب اطلاعات درباره مکان یابی شهر و بی توجهی مسئولان منطقه به این شهر مهم اسلامی، حفظ و حراست از آن در اولویت تیم باستان شناسی نهاده شد .

او پرسش اصلی در این پروژه را دقیق شهر اوجان و سنجش میزان تطابق بین داده های باستان شناسی با منابع تاریخی این دوره اعلام کرد .

ولایتی گفت: در سه فصل آنالیز باستان شناختی در شهرستان بستان آباد نتایجی مانند موجودیت شهر از قرون اولیه اسلامی و رونق و توسعه آن در دوره ایلخانی (به استناد منابع مکتوب) و انطباق موقعیت جغرافیایی آن با شهرستان بستان آباد فعلی (به استناد مطالعات باستان شناسی) در دو محوطه ایلخانیِ کوللر و دالی دره سی به دست آمد .

او اضافه کرد: در پژوهش میدانی جدید (حدس ومشخص عرصه و حریم) سعی شد تا داده های جدیدِ حاصل از پژوهش میدانی و آنالیز های باستان شناختی در منطقه بستان آباد با منابع مکتوب دوره ایلخانی، مورد سنجش و تحلیل قرار گیرد تا یک گام دیگر برای معرفی این شهر بزرگ اسلامی - تاریخی برداشته گردد.

اوجان، شهری تفریحی برای مغول ها

وی با اشاره به اینکه شهر اوجان در دوره ایلخانی به عنوان یک شهر تفریحی و اقامتگاه فصلی مورد توجه خاص خان های مغولی بوده و پایتخت تابستانی آنها محسوب می شده است، اعلام کرد: محوطه های دالی دره سی و کوللر واقع در روستای اشرف آباد در ساحل غربی رودخانه اوجان چای با تکیه بر سه فصل آنالیز های باستان شناختی احتمالا قسمتی از شهر اوجان هستند.

به گفته ولایتی، با توجه به آنالیز های میدانی و پیمایشی که در دو سال اخیر در شهرستان بستان آباد اجرا شده و بر اساس توصیف منابع تاریخی از شهر اوجان باید آن را در حوالی شهر بستان آباد فعلی جستجو کرد و تنها دو محوطه یاد شده که از دو جهت به هم چسبیده اند، می توانند بخشی از شهر یا شهرک اوجان بوده باشند.

آن چه مغول ها از خود به جا گذاشتند

او ساختارهای معماری شامل هسته مرکزی شهر که دارای بارویی به شکل مربع بوده و قلعه یا ارگ حکومتی در قسمت شمال غرب آن، تعدادی برجک دیده بانی و دیوارهایی که در اثر حفاری غیرمجاز از زیر زمین بیرون آمده است را از کشفیات کاوش های این محوطه اعلام کرد .

به گفته این باستان شناس، یافته های هنری شامل سفال های نقش کنده زیر لعاب (اسکرافیاتو و آق کند)، نقاشی زیر لعاب و سفال های محلی بدون لعابِ قرون میانی اسلامی و بعضی اشیاء فلزی از کشفیات دیگر به شمار می رود که سفال ها به لحاظ تاریخ گذاری نسبی متعلق به دوره سلجوقی و ایلخانی هستند.

وی اضافه کرد: این آثار نشان می دهند تنها مکانی که شهر اوجان در آنجا می توانسته برپا شده باشد، محوطه کوللر و دالی دره سی است؛ اما با این وجود، برای بیان دقیق موقعیت جغرافیایی و مکان یابی فضاهای شهر و بیان مساحت آن احتیاج به انجام حدس و کاوشهای مستمر باستان شناختی است و با داده های موجود نمی توان بیش از این اظهار نظر کرد.