پریکاردیت چیست و چه علائمی دارد و چطور درمان می گردد؟ - تنها پیامک

پریکاردیت معمولاً خفیف است و بدون درمان از بین می رود. درمان موارد شدیدتر ممکن است شامل دارو ها و به ندرت جراحی باشد. تشخیص و درمان به موقع ممکن است به کاهش خطر عوارض طولانی مدت پریکاردیت یاری کند.

علائم

درد قفسه سینه شایع ترین علامت پریکاردیت است. معمولاً احساس تیز یا ضربه زدن دارد. با این حال، بعضی از افراد درد قفسه سینه مبهم، دردناک یا فشاری دارند.

درد پریکاردیت معمولاً در پشت استخوان سینه یا در سمت چپ قفسه سینه رخ می دهد. درد ممکن است:

• به شانه چپ و گردن پخش کنید
• هنگام سرفه کردن، دراز کشیدن یا نفس عمیق کشیدن بدتر شوید
• هنگام نشستن یا خم شدن به جلو بهتر شوید

سایر علائم و نشانه های پریکاردیت ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• سرفه کردن
• خستگی یا احساس ضعف عمومی یا بیمار بودن
• تورم پا
• تب با درجه پایین
• تپش یا تند ضربان قلب (تپش قلب)
• تنگی نفس هنگام دراز کشیدن
• تورم شکم (شکم)

علائم خاص به نوع پریکاردیت بستگی دارد. پریکاردیت با توجه به الگوی علائم و مدت زمان طولانی بودن علائم به دسته های مختلفی تقسیم می گردد.

• پریکاردیت حاد به طور ناگهانی آغاز می گردد اما بیش از سه هفته طول نمی کشد. اپیزود های آینده ممکن است رخ دهد. ممکن است تشخیص تفاوت بین پریکاردیت حاد و درد ناشی از حمله قلبی سخت باشد.
• پریکاردیت عود نماینده حدود چهار تا شش هفته پس از یک دوره پریکاردیت حاد بدون هیچ علامتی در بین آن رخ می دهد.
• پریکاردیت مداوم حدود چهار تا شش هفته اما کمتر از سه ماه طول می کشد. علائم مداوم هستند.
• پریکاردیت انقباضی مزمن معمولاً به کندی ایجاد می گردد و بیش از سه ماه طول می کشد.

علل

تشخیص علت پریکاردیت اغلب سخت است. ممکن است علتی پیدا نگردد (پریکاردیت ایدیوپاتیک).

علل پریکاردیت می تواند شامل موارد زیر باشد:

• پاسخ سیستم ایمنی پس از آسیب قلبی ناشی از حمله قلبی یا جراحی قلب (سندرم درسلر، که به آن سندرم انفارکتوس پس از میوکارد یا سندرم آسیب پس از قلب نیز می گویند)
• عفونت، مانند COVID-19
• اختلالات التهابی، از جمله لوپوس و آرتریت روماتوئید
• آسیب به قلب یا قفسه سینه
• سایر شرایط سلامت مزمن، از جمله نارسایی کلیه و سرطان

عوارض

تشخیص زودهنگام و درمان پریکاردیت معمولاً خطر عوارض را کاهش می دهد. عوارض بالقوه پریکاردیت عبارتند از:

• تجمع مایع در اطراف قلب (افیوژن پریکارد). تجمع مایعات می تواند منجر به عوارض قلبی بیشتر گردد.
• ضخیم شدن و زخم شدن دیواره قلب (پریکاردیت انقباضی). بعضی از افراد مبتلا به پریکاردیت طولانی مدت دچار ضخیم شدن و اسکار دائمی پریکارد می شوند. تغییرات باعث می گردد که قلب به درستی پر و تخلیه نگردد. این عارضه غیر معمول اغلب منجر به تورم شدید پا ها و شکم و تنگی نفس می گردد.
• فشار بر قلب به علت تجمع مایعات (تامپوناد قلبی). این شرایط تهدید نماینده زندگی مانع از پر شدن صحیح قلب می گردد. خون کمتری از قلب خارج می گردد و باعث افت شدید فشار خون می گردد. تامپوناد قلبی احتیاج به درمان اورژانسی دارد.

پیشگیری

هیچ پیشگیری خاصی برای پریکاردیت وجود ندارد. با این حال، انجام این اقدامات برای جلوگیری از عفونت ممکن است به کاهش خطر التهاب قلب یاری کند:

• تا زمان بهبودی از افرادی که بیماری ویروسی یا آنفولانزا دارند خودداری کنید. اگر با علائم عفونت ویروسی بیمار هستید، سعی کنید از قرار گرفتن در معرض دیگران خودداری کنید.
• بهداشت را رعایت کنید. شستن مرتب دست ها می تواند به جلوگیری از توسعه بیماری یاری کند.
• واکسن های توصیه شده را دریافت کنید. در خصوص واکسن های توصیه شده، از جمله واکسن هایی که در برابر کووید-19، سرخجه و آنفولانزا محافظت می نمایند - بیماری هایی که می توانند باعث میوکاردیت شوند، به روز باشید. به ندرت، واکسن COVID-19 می تواند باعث التهاب پوشش خارجی قلب (پریکاردیت) و التهاب عضله قلب گردد، به ویژه در مردان 12 تا 17 ساله. در خصوص مزایا و خطرات واکسن ها با پزشک خود صحبت کنید.

تشخیص

برای تشخیص پریکاردیت، پزشک معمولاً شما را معاینه می نماید و در خصوص علائم و سابقه پزشکی شما سؤالاتی می پرسد.

گوشی پزشکی معمولاً روی قفسه سینه و پشت قرار می گیرد تا به صدا های قلب گوش دهد. پریکاردیت باعث ایجاد صدای خاصی می گردد که به آن مالش پریکارد می گویند. صدا زمانی ایجاد می گردد که دو لایه کیسه اطراف قلب (پریکارد) به یکدیگر ساییده شوند.

آزمایش خون معمولا برای آنالیز علائم حمله قلبی، التهاب و عفونت انجام می گردد. سایر آزمایشات مورد استفاده برای تشخیص پریکاردیت ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• الکتروکاردیوگرام (ECG). الکتروکاردیوگرام یک آزمایش سریع و بدون درد است که سیگنال های الکتریکی را در قلب ثبت می نماید. تکه های چسبنده (الکترود) با سیم های متصل به مانیتور متصل می شوند. آن ها سیگنال های الکتریکی را که باعث ضربان قلب می گردد را ضبط می نمایند. یک کامپیوتر اطلاعات را ثبت می نماید و آن را به صورت امواج روی مانیتور یا روی کاغذ نمایش می دهد.
• اشعه ایکس قفسه سینه. رادیوگرافی قفسه سینه می تواند تغییرات در مقدار و شکل قلب را نشان دهد. می تواند به تشخیص بزرگ شدن قلب یاری کند.
• اکوکاردیوگرام. امواج صوتی (اولتراسوند) تصاویری از قلب متحرک ایجاد می نماید. اکوکاردیوگرام می تواند نشان دهد که قلب چقدر خون را پمپاژ می نماید و آیا تجمع مایع در بافت اطراف قلب وجود دارد یا خیر.
• توموگرافی کامپیوتری قلب (CT) اسکن. سی تی اسکن قلب از اشعه ایکس برای ایجاد تصاویری از قلب و قفسه سینه استفاده می نماید. از این آزمایش می توان برای آنالیز ضخیم شدن قلب استفاده کرد که ممکن است نشانه پریکاردیت انقباضی باشد.
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی قلب (MRI). MRI قلب از یک میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر مقطعی از قلب استفاده می نماید. اسکن MRI قلب می تواند ضخیم شدن، التهاب یا سایر تغییرات را در بافت نازک اطراف قلب نشان دهد.

درمان

درمان پریکاردیت به علت و شدت علائم بستگی دارد. پریکاردیت خفیف ممکن است بدون درمان بهتر گردد.

دارو ها

اغلب دارو هایی برای کاهش التهاب و تورم تجویز می گردد. مثال ها عبارتند از:

• مسکن ها. درد پریکاردیت را معمولاً می توان با مسکن های بدون نسخه مانند آسپرین یا ایبوپروفن درمان کرد. بعلاوه ممکن است از مسکن های تجویزی قوی استفاده گردد.
• کلشی سین . این دارو باعث کاهش التهاب در بدن می گردد. برای درمان پریکاردیت حاد یا اگر علائم تمایل به بازگشت دارند استفاده می گردد. اگر بیماری کبدی یا کلیوی دارید نباید از این دارو بهره ببرید. کلشی سین بعلاوه می تواند با سایر دارو ها تداخل داشته باشد. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما قبل از تجویز کلشی سین، سابقه سلامتی شما را به دقت آنالیز می نماید.
• کورتیکواستروئید ها: کورتیکواستروئید ها دارو های قوی هستند که با التهاب مبارزه می نمایند. اگر علائم پریکاردیت با سایر دارو ها بهبود نیابد، یا اگر علائم همچنان عود نمایند، ممکن است کورتیکواستروئیدی مانند پردنیزون تجویز گردد.

اگر پریکاردیت ناشی از عفونت باکتریایی باشد، درمان ممکن است شامل آنتی بیوتیک و درناژ در صورت لزوم باشد.

جراحی یا سایر روش ها

اگر پریکاردیت باعث تجمع مایع در اطراف قلب گردد، ممکن است برای تخلیه مایع به جراحی یا روش دیگری احتیاج باشد.

جراحی ها یا سایر روش ها برای درمان پریکاردیت عبارتند از:

• پریکاردیوسنتز در این روش از یک سوزن استریل یا یک لوله کوچک (کاتتر) برای خارج کردن و تخلیه مایع اضافی از حفره پریکارد استفاده می گردد.
• برداشتن پریکارد (پریکاردکتومی). در صورتی که کیسه اطراف قلب به علت پریکاردیت منقبض به طور دائم سفت باشد، ممکن است احتیاج به برداشتن کل پریکارد باشد.

شیوه زندگی و درمان های خانگی

در حین بهبودی، از فعالیت بدنی شدید و ورزش های رقابتی خودداری کنید. چنین فعالیتی می تواند علائم پریکاردیت را ایجاد کند. از پزشک خود بپرسید که چه مدت به استراحت احتیاج دارید.