برنامه های معاونت علمی برای افزایش امنیت غذایی، افزایش فراوری برنج
به گزارش تنها پیامک، دکتر سیف سهندی در تبادل نظر با خبرنگاران با بیان اینکه در همه حوزه ها معمولاً یک پروژه 10 ساله برای کاهش ارزبری در معاونت علمی تعریف شده که استراتژی امنیت غذایی نیز از این قاعده مستثنی نیست، اظهار کرد: در حوزه امنیت غذایی پروژه های مختلفی به وسیله شرکتهای دانش بنیان در حال اجرا است.
حمایت از فراوری آنزیم های بومی کشور
مسئول پروژه های کشاورزی ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری با تاکید بر اینکه فراوری آنزیم ها یکی از برنامه های توسعه امنیت غذایی محسوب می گردد، گفت: دانش فنی دستیابی به سویه های میکروبی و قارچی با توان فراوری مالی آنزیم در داخل کشور تا کنون بدست نیامده و احتیاج است در این زمینه فعالیت های تحقیق و توسعه به وسیله محققان و شرکت های دانش بنیان به طور جدی تری پیگیری گردد.
سهندی ادامه داد: معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در این زمینه از شرکت های دانش بنیان حمایت می کند.
مسئول پروژه های کشاورزی ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری با بیان اینکه صدها شرکت دانش بنیان در حوزه امنیت غذایی فعالیت می نمایند، گفت: حوزه آنزیم ها در فرایند فراوری مواد غذایی و بعلاوه سایر صنایع مانند شوینده ها، نفت و غیره کاربرد دارند. از آنجایی که فراوری آنزیم ها از فناوری پیچیده ای برخوردار است و به صورت سالانه 5 میلیون و 130 هزار دلار واردات آنزیم به کشور را داریم بنابراین فراوری این مقدار از آنزیم ها می تواند برای کشور سودآور باشد.
سهندی با بیان اینکه در حال حاضر دو شرکت دانش بنیان در زمینه فراوری آنزیم فعالیت می نمایند، ادامه داد: با توجه به اینکه شرکتهای دانش بنیان بعد از رسیدن به دانش فنی احتیاج به حمایت جهت فراوری انبوه دارند، صندوق نوآوری و شکوفایی و صندوق توسعه ملی از این شرکتها حمایت خواهد نمود.
فراوری نهاده ها، کودها و آفت کش ها
مسئول پروژه های کشاورزی ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری با اشاره به موضوع دیگری که در زمینه امنیت غذایی مطرح می گردد، گفت: نهاده ها، کودها و آفت کش ها نیز از جمله مواردی هستند که در زمینه امنیت غذایی مورد توجه قرار می گیرد.
سهندی با اشاره به مقدار واردات کودها گفت: تنها به مقدار 300 تا 400 میلیون دلار واردات کودهای شیمیایی داریم که اگر کودهای زیستی جایگزین این کودهای شیمیایی گردد می توانیم صرفه جویی ارزی داشته باشیم.
وی با بیان اینکه اکنون اجباری در زمینه استفاده از کودهای زیستی وجود ندارد، گفت: از این رو معمولاً کودهای شیمیایی وارداتی مورد مصرف قرار می گیرد و همین دلیلی بر محدود شدن بازار کودهای زیستی فراوریشده به وسیله شرکتهای دانش بنیان است.
صرفه جویی ارزی با کودهای زیستی
سهندی تاکید نمود: اگر حتی به مقدار 20 درصد هم مصرف این کودهای شیمیایی کاهش پیدا کند و کودهای زیستی جایگزین شوند صرفه جویی ارزی خواهیم داشت؛ بر اساس اخرین امار حدوداً 6 میلیون تن در سال کود اوره فراوری می گردد که 2و نیم میلیون تن از این مقدار در کشور مصرف می گردد و مابقی صادر می گردد استفاده از کودهای زیستی علاوه بر کاهش مقدار واردات کودهای شیمیایی بر افزایش صادرات کودهای اوره نیز تأثیر گذار است از این رو ضروری است مقدار مصرف این نوع کودها در کشور افزایش یابد.
مسئول پروژه های کشاورزی ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری در مورد برنامه های ستاد توسعه زیست فناوری تا 10 سال آینده برای امنیت غذایی گفت: امنیت غذایی ارتباط مستقیمی با کشاورزی دارد و کشاورزی نیز چند بخش مهم شامل زراعت، باغبانی، دامپروری، شیلات و صنایع تبدیلی و تکمیلی است. لذا جهت افزایش توان ملی در حوزه امنیت غذایی بایستی نگاه کلان و زنجیره ای به موضوع داشت.
وی ادامه داد: طبق آخرین آمار وزارت جهاد کشاورزی سالانه حدود 123 میلیون تن انواع مواد غذایی و کشاورزی در کشور فراوری می گردد اما مقدار مصرف حدود 150 میلیون تن است به عبارتی سالانه 6.23 میلیون تن مواد غذایی، محصولات کشاورزی و نهاده های مؤثر در فراوری غذا به ارزش تقریباً 12 میلیارد دلار وارد کشور می گردد. از این مقدار سهم واردات نهاده های دامی تقریباً 9.3 میلیارد دلار، محصولات زراعی و باغبانی حدود 18.3 میلیارد دلار و روغن و دانه های روغنی 4.2 میلیارد دلار است.
حمایت از فراوری محصولات دامی
به گفته مسئول پروژه های کشاورزی ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری، عمده محصولات دامی مربوط به دانه ذرت و کنجاله بوده که مقدار واردات ذرت 10 میلیون تن در سال است و جهت تأمین آن با شرایط فعلی در داخل کشور فارغ از احتیاج آبی، بایستی حدود 1،250،000 هکتار از اراضی کشور به کشت ذرت دانه ای اختصاص داده گردد که این مقدار در حال حاضر حدود 138 هزار هکتار است.
وی اضافه نمود: با در نظر گرفتن موضوع آب، مکانیزاسیون و ارقام تجاری موجود به نظر می رسد امکان خود کفایی در این حوزه دور از دسترس باشد اما در صورتی که فراوری ارقام تجاری زودرس و پر بازده ذرت در دستور کار قرار بگیرد و مصرف آب نیز با روش های نوین مانند RDI (Regulated Deficit Irrigation) کنترل گردد می توان ضریب خودکفایی را افزایش داد.
سهندی با بیان اینکه در مورد کنجاله و روغن باید گفت امکان افزایش ضریب خودکفایی فراوری دانه های روغنی و روغن در کشور وجود دارد، مطرح کرد: در این حوزه راه چاره های کلی شامل افزایش دسترسی به ارقام تجاری دانه های روغنی مانند کلزا و سویا، بهبود عملیات زراعی، معرفی سایر گیاهان روغنی مانند کاملینا، استفاده از سایر منابع زیستی مانند جلبک برای فراوری روغن و بهبود فرآیند استحصال روغن در کارخانجات روغن کشی است.
وی اضافه نمود: معاونت علمی و فناوری در زمینه فراوری بذر کاملینا از شرکت دانش بنیانی حمایت نموده و جهت توسعه کشت آن نیز حمایت هایی داشته؛ امید است با توسعه آن فراوری دانه های روغنی به صورت کشت دیم افزایش یابد.
فراوری ارقام پرمحصول برنج با کیفیت
مسئول پروژه های کشاورزی ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در مورد دیگر موضوعاتی که به امنیت غذایی مربوط می گردد گفت: یکی دیگر از محصولات وارداتی که به امنیت غذایی ارتباط دارد برنج است که از کشورهایی مانند چین و هند سالانه به ارزش حدود 5.1 میلیارد دلار وارد کشور می گردد.
وی اضافه نمود: فعالیت دانشمندان کشور منجر به معرفی ارقام پر محصول برنج با کیفیت تقریباً مشابه برنج های بومی شده است. توسعه استفاده از این ارقام موجب افزایش عملکرد تقریباً دو برابری در مزارع برنج می گردد و بدین ترتیب با افزایش مقدار فراوری برنج در واحد سطح می توان انتظار داشت علاوه بر افزایش عایدی کشاورزان، واردات برنج نیز کاهش یافته و این محصول جایگزین برنج های چینی و هندی گردد.
وی تاکید نمود: ستاد زیست از چنین پروژه هایی حمایت می نماید تا بتوانیم امنیت غذایی را به این واسطه تأمین کنیم.
ضرورت ورود به نسل چهارم کشاورزی
وی اضافه نمود: علاوه بر فناوری های زیستی که در سالهای اخیر تأثیر مهمی بر کشاورزی داشته است در سال های اخیر با توسعه فناوری های ارتباطات و اطلاعات (ICT) نسل چهارم کشاورزی (مبتنی بر استفاده از IT برای هوشمند سازی و تحلیل داده های بزرگ Big data) در دنیا پیشرفته است و از سال 2014 نیز نسل پنجم کشاورزی (استفاده از ربات ها و اتوماتیک کردن فعالیت های کشاورزی و حداقل رساندن دخالت انسان) شروع شده است.
مسئول پروژه های کشاورزی ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ادامه داد: این در حالی است که در کشور هنوز نسل سوم کشاورزی کاملاً توسعه نیافته است. لذا احتیاج است همه ذی نفعان بخش کشاورزی از پژوهشگران تا کشاورزان و سازمان های تصمیم گیر کوشش نمایند تا کشاورزی در کشور ارتقا یابد.
منبع: خبرگزاری مهر