طبقه بندی مشاغل چیست و کی انجام می شود؟ - تنها پیامک

اجرای طرح طبقه بندی مشاغل در کارگاه ها به کارگران کمک می کند که بر اساس تحصیلات، تجربه و مهارتی که دارند دستمزد بیشتری دریافت کنند. طبقه بندی مشاغل را یک فعال حوزه کار بهترین معیار برای صدور احکام شغلی کارگران دانسته است. منظور از طبقه بندی مشاغل این است که کاخبرنگارانن و کارگران مشمول قانون کار با رعایت شرایط احراز پیش بینی شده در شناسنامه شغلی از گروه و مزد شغل و مزد سنوات برخوردار می شوند. در واقع طرح طبقه بندی مشاغل در کارگاه هایی که به حد نصاب 50 نفر کارگر و نیروی کار یا بیش از آن می رسند به اجرا در می آید. در ادامه به طور کامل درباره طبقه بندی مشاغل بخوانید.

به گزارش خبرنگاران، کارشناسان و فعالان کارگری بر این باورند که اجرای طبقه بندی مشاغل موجب افزایش روحیه و انگیزه کار، واقعی شدن حقوق نیروهای کار و جلوگیری از تضییع حقوق کارگران می شود؛ از این رو طرح طبقه بندی مشاغل باید در تمام کارگاه ها و مجموعه های مشمول قانون کار که بالای 50 نفر نیروی کار دارند، عملیاتی شود.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در روزهای اخیر در بخشنامه ای به مدیران عامل سازمان ها، بانک ها و صندوق های بازنشستگی تابعه بر لزوم رعایت قانون کار و ارائه گزارش شرایط واحدهای مشمول قانون کار در مجموعه های تابعه این وزارتخانه تاکید کرد.

عبدالملکی در این بخشنامه رعایت حداکثری و اجرای صحیح قوانین و مقررات کار در واحدهای زیرمجموعه را خواستار شده و خاطرنشان کرده است: در اجرای ماده 49 قانون کار و به منظور استقرار مناسبات صحیح کارگاه با بازار کار در زمینه مزد، مقتضی است با رعایت تشریفات مقرر قانونی، نسبت به تهیه و اجرای طرح طبقه بندی مشاغل اقدام شود.

تشکل یابی در واحدها از دیگر تاکیدات وزیر کار در این بخشنامه بوده است؛ به نحوی که عنوان شده در اسرع وقت با توجه به تبصره 4 ماده 131 قانون کار و مقررات و تشریفات مقرر در فصل ششم آن قانون و با رعایت اصل سه جانبه گرایی و مشارکت کارگران آن مجموعه، نسبت به تشکیل یکی از تشکل های کارگری اعم از شورای اسلامی کار، انجمن صنفی کارگری یا کننده کارگران در هر یک از واحدهای مربوطه اقدام شود.

اما طرح طبقه بندی مشاغل چیست؟

منظور از طبقه بندی مشاغل این است که کاخبرنگارانن و کارگران مشمول قانون کار با رعایت شرایط احراز پیش بینی شده در شناسنامه شغلی از گروه و مزد شغل و مزد سنوات برخوردار می شوند.براساس دستورالعمل اجرایی این طرح، طبقه بندی مشاغل در کارگاه های بالای 50 نفر کارکن الزامی است؛ در واقع این طرح در کارگاه هایی که به حد نصاب 50 نفر کارگر و نیروی کار یا بیش از آن می رسند به اجرا در می آید.البته این مساله باعث شده درصد بالایی از کارگران به صورت اتوماتیک از این امتیاز محروم بمانند چون کارگاه های زیر 50 نفر از این طرح مستثنا شده اند هر چند که درحال حاضر بعضی از کارگاه های بالای 50 نفر هم هستند که از اجرای طبقه بندی مشاغل خودداری می کنند.

تمام کارگاه های مشمول قانون کار با ماهیت دولتی، خصوصی و تعاونی در قالب انجام کارهای خدماتی، عمرانی، آموزشی و.. می توانند مشمول طرح طبقه بندی مشاغل شوند.

شرکت های پیمانکاری حقیقی یا حقوقی با هر تعداد پرسنل و هر نوع فعالیتی مشمول اجرای طرح طبقه بندی مشاغل هستند؛ کارگران با قراردادهای موقت نیز در هر شرکتی حتی پیمانکاری مشمول این طرح قرار می گیرند.

مزایای طبقه بندی مشاغل برای نیروهای کار

بسکمک از فعالان و مقامات کارگری اجرای طرح طبقه بندی مشاغل را موجب ایجاد عدالت و همسان سازی حقوق نیروهای کار و عدم اجرای آن را از جمله علل پایین بودن بهره وری و ساعات کار مفید در بنگاه ها عنوان می کنند؛ از نگاه آنها اجرای طبقه بندی مشاغل تنها به سود کارگران نیست، بلکه در طولانی مدت برای کارفرمایان و صاحبان کسب و کار هم مزایای بسکمک دارد.

رحمت اله پورموسی - فعال حوزه کار - در این باره می گوید علیرغم تاکید قانون کار بر اجرای طبقه بندی مشاغل بعضی از واحدها از اجرای این طرح فرار می کنند. بعضی از کارفرمایان به دلایلی همچون نبود توان مالی یا افزایش هزینه ها از اجرای طرح خودداری و بعضی دیگر آن را ناقص اجرا می کنند در حالی که این طرح باید در تمام بنگاه ها به اجرا در آید تا شرایط کارگران و نیروهای کار بر مبنای آخرین گروه شغلی، مدرک تحصیلی و مهم تر از همه سابقه و سنوات خدمت تعیین شود.

وی طبقه بندی مشاغل را بهترین معیار برای صدور احکام شغلی کارگران دانسته و می گوید زمانی که در کارگاه یا مجموعه ای از نیروهای کار بر اساس شایستگی استفاده نمی شود در واقع با هدر رفت منابع انسانی روبرو هستیم و طبعا در این مجموعه ها به دلیل تبعیض در پرداخت حقوق و دستمزد، کیفیت کار به شدت کاهش پیدا می کند.

به گفته این فعال حوزه کار، کارفرمایان موظفند در راستای اجرای طبقه بندی مشاغل، نیروهای قراردادی یا رسمی را با در نظرگرفتن تجربه و مهارت، توانمندی،کارایی و سابقه و سنوات در ردیف گروه و مزایای شغلی قرار بدهند.

به گفته پورموسی، در بعضی بنگاه ها هستند کارفرمایانی که به دلیل عدم اجرای طرح و پرداخت حقوق و مزایای یکسان به کارگر تازه کار با کارگر با سابقه، موجب بی انگیزگی و خروج کارگران با تجربه از بنگاه می شوند و نیروهای کار در جست و جوی شغل دوم از ساعات کار خود می زنند و به این طریق موجب لطمه به بنگاه و کاهش بهره وری در محیط کار می شوند.

کارشناسان تاکید دارند که با توجه به رشد پدیده جهانی شدن اقتصاد،توسعه فناوری و توسعه بخشهای خدماتی، تغییر بازنگری در نظام طبقه بندی مشاغل و ارتقای مدیریت منابع انسانی امری ضروری است.بی تردید طبقه بندی مشاغل موجب افزایش بهره وری، ایجاد روحیه و انگیزه در نیروهای کار، تعادل بخشی به بازار کار، تامین نیازهای سیستم جبران خدمت و هم افزایی بین کارگر و کارفرما می شود.

برابر ماده 48 قانون کار به منظور جلوگیری از بهره کشی از کار دیگری نظام ارزیابی و طبقه بندی مشاغل با استفاده از استاندارد مشاغل و عرف مشاغل کارگری در کشور باید از طریق وزارت کار تهیه و به مرحله اجرا در آید.طرح طبقه بندی مشاغل در تمام کارگاه های مشمول قانون کار لازم الاجرا است و کارفرمایان موظفند با همکاری کمیته طبقه بندی مشاغل کارگاه یا موسسات ذی صلاح طرح، نسبت به تهیه طرح و اجرای آن اقدام کنند.

طرح طبقه بندی مشاغل چه شرایطی دارد؟

اجرای طرح طبقه بندی مشاغل در کارگاه ها به کارگران کمک می کند که بر اساس تحصیلات، تجربه و مهارتی که دارند دستمزد بیش تری دریافت کنند.

به گزارش خبرنگار حوزه رفاه و تعاون گروه اجتماعی خبرنگاران، منظور از طرح طبقه بندی مشاغل کارگران مشمول قانون کار این است که کارگران با رعایت شرایط احراز پیش بینی شده در شناسنامه شغلی از گروه و مزد شغل و مزد سنوات برخوردار می شوند.

در این طرح برای ساده کردن کار ضریب 1 در نظر گرفته می شود و شغل ها باتوجه به پیچیدگی و مهارت های مورد نیاز ضرایب بیش تری می گیرند همچنین هر چه سابقه فرد بیش تر شود گروه شغلی او بالاتر می رود یعنی نسبت به دستمزد ساده ترین کار باید درصد بیش تری مزد بگیرد پایین ترین مزد همان دستمزدی است که از طریق وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی هر ساله اعلام می شود بنابراین اگر این طرح اجرا شود کارگاه ها از این حالت که حداقل دستمزد را به تمام کاخبرنگارانن خود بدهند خارج می شوند.

طرح طبقه بندی مشاغل به این منظور است که کارفرما نتواند برای تمامی اعضاء لیست بیمه با عنوان کارگر ساده بیمه رد کند. کارگران برحسب وظیفه شغلی، ریسک های کار، بدی آب وهوا، مأموریت، سختی کار، ضریب خورده، رتبه های شغلی متفاوتی دارند؛ بنابراین طبق رتبه شغلی افراد تحت لیست بیمه، کارشناس اداره کار، ضریب شغلی را در نظر می گیرد و طرح طبقه بندی را یادداشت می کند. سپس کارفرما باید از طریق کانون اداره کار، طرح نوشته شده را تائید کند و سپس در سایت اداره کار بارگذاری کند.

به منظور استقرار مناسبات صحیح کارگاه با بازار کار در زمینه مزد و تعیین بودن شرح وظایف و دامنه مسئولیت مشاغل مختلف در کارگاه کارفرمایان مشمول این قانون موظفند با همکاری کمیته طبقه بندی مشاغل کارگاه و یا موسسات ذی صلاح، طرح طبقه بندی مشاغل را تهیه کنند و پس از تایید وزارت کار و امور اجتماعی به مرحله اجراء درآورند.

تبصره 1 - وزارت کار و امور اجتماعی دستورالعمل و آیین نامه های اجرایی طرح ارزیابی مشاغل کارگاه های مشمول این ماده را که ناظربه تعداد کارگران و تاریخ اجرای طرح است تعیین و اعلام خواهد کرد.

تبصره 2 - صلاحیت موسسات و افرادی که به تهیه طرح های طبقه بندی مشاغل بر کارگاه ها می پردازند باید مورد تایید وزارت کار و اموراجتماعی باشد.

تبصره 3 - اختلافات ناشی از اجرای طرح طبقه بندی مشاغل با نظر وزارت کار و امور اجتماعی در هیات حل اختلاف قابل رسیدگیاست.

بر اساس قانون واحد هایی که 50 کارگر یا بیش تر دارند باید این طرح را در کارگاه خود اجرایی کنند همچنین اگر کارگاه اصلی دارای طبقه بندی مشاغل باشد همه پیمانکاران با هر نوع کاری که انجام می دهند و هر تعداد کارگری که دارند مشمول اجرای طرح طبقه بندی مشاغل هستند.

پس از اجرای طرح طبقه بندی مشاغل کارگرانی که مدرک تحصیلی لازم را ندارند، اما تجربه دارند و می توانند از تجربه خود در کار استفاده کنند سابقه خدمت تجربی می تواند جایگزین کمبود تحصیلات آن ها شود البته مشاغلی که نیاز به مدرک تحصیلی خاصی دارنداز این قاعده مستثنی هستند.

مزایای پرداختی در طرح طبقه بندی مشاغل حق مسکن، بن خوار و بار، حق اولاد، هزینه ایاب و ذهاب و انواع عیدی و پاداش که به کارگران تعلق می گیرد است.