معرفی تعدادی از جاذبه های دیدنی تربت جام - تنها پیامک

آرامگاه شیخ احمد جامی

آرامگاه شیخ احمد جامی در حاشیه شمال غربی شهرستان تربت جام در کنار مقبره و مسجد خواجه عزیزالله در محله ای به نام سعدآباد واقع شده است. این بقعه در واقع یک مجموعه است که از بخشهای مختلفی چون مقبره شیخ احمد، ایوان، گنبد خانه، مسجد کرمانی، گنبد سفید، مسجد عتیق، مدرسه امیر جلال الدین فیروزشاهی و مسجد جامع نو تشکیل شده است.

آرامگاه شاه قاسم انوار

براساس مقاله معرفی تعدادی از جاذبه های دیدنی تربت جام باید بدانید که سید مشخص الدین علی بن نصیر هارون ابوالقاسم حسینی سرابی تبریزی یکی از صوفیان بزرگ سده هشتم و نهم هجری قمری است. مقبره وی از آثار امیر علی شیرنوایی است.

مسجد زیرزمینی

این اثر که در واقع آخرین بنا از ابنیه موجود در مجموعه معماری مزار شیخ احمد جام محسوب می گردد، در مجاورت فضای ورودی و جنب آب انبار واقع شده است. از دیدگاه معماری مسجد زیرزمینی مشتمل بر دو قسمت زمستانی و تابستانی است. مسجد زیرزمینی (زمستانی) پایین تر از سطح معابر و گذرگاه ها بوده و ساختار آن گویای هویت و اصالت آن است.

سنگ قبر صدوقی

این سنگ قبر صندوقی شکل در حال حاضر در ضلع شمال غربی مرقد منور شیخ الاسلام احمد جام قرار داد. جنس آن از سنگ خارا بوده و تزئینات بر روی سطح آن شامل مقرنس های ظریف و نقوش گیاهی است و بر روی آن به خط نسخ عباراتی نگاشته شد.

مدرسه امیر شاه ملک

امروزه از بنای موسوم به مدرسه امیر شاه ملک اثری بر جای نمانده است. گویا بانی آن امیر شاه ملک در سال 829 هجری قمری وفات نمود. او یکی از امرای کلان و معتبر تیمور گورکان بوده که نامش در کتیبه مسجد شاه در مشهد دیده می گردد. در حال حاضر، در محل بنای امیر شاه ملک مدرسه ای واقع شده است که طلاب علوم دینی درآن مشغول به تحصیل می باشند.

گنبد فیروزشاهی

یکی از بناهای مشرف بر صحن مزار شیح جام گنبد فیروز شاهی است. این بنا در ضلع غربی مجموعه واقع شده است. بنای مزبور دارای نقشه ای چلیپایی شکل و چهار ایوانی است که بر فراز آن گنبدی بلند به رنگ فیروزه ای واقع شده است و امروزه همچنان به گنبد سبز معروف است.

بنای آب انبار

مجاورت درگاه ورودی مزار شیخ جام آب انباری آجری واقع شده است. بر طبق کتیبه موجود و ماده تاریخ مصرع آخر ابیات، بنا در سال 1010 هجری قمری به سعی و اهتمام شخصی به نام فیروز جنگ ابن حسین، از بزرگان دوران شاه عباسی صفوی ساخته شده است. اما ورودی و پاشیر آن متعلق به اوایل دوران معاصر است. کتیبه دیگر این آب انبار اشاره به بازسازی آن در دوره ناصرالدین شاه قاجار دارد.

گنبدخانه

گنبد خانه پیش از ابنیه دیگر به وسیله اعقاب سلطان سنجر سلجوقی به سال 633 هجری قمری پایه ریزی شد و به همت غیاث الدین محمد ابوبکر کرت توسعه یافت. ساختار معماری گنبد خانه یادآور طرح مقبره سلطان سنجر در مرو است.

مسجد کرمانی

ظاهرا نام آن منسوب به سازنده بنا (خواجه زکی بن محمدبن مسعود کرمانی) است. زیباترین عنصر معماری این مسجد یعنی محراب گچبری و نفیس آن از شاهکارهای قرن هشتم هجری است.

مسجد جامع نو

این مسجد در جانب غربی مزار واقع است که با یک مقصوره چلیپا شکل و شبستان های ستون دار طرفین صحن، فضایی مذهبی را شکل می دهد. رواق شرقی این بنا با مسجد عتیق پیوند خورده و ظاهرا تنها بخش قدیمی مسجد گنبد مقصوره است که به وسیله (جلال الدین فیروز شاه) به سال 846 ه.ق بنیاد شده است. در بخش خلفی دیوار گنبد خانه کتیبه ای بر جای مانده که حاوی نام معمار بنا و تاریخ ساخت آن است.

مسجد خانه نور

در حدود 3 کیلومتری جنوب روستای بزد، مسجد کوچکی با دیوارهای سنگی و گلی مشاهده می گردد که به مسجد خانه نور معروفیت دارد. این مسجد اگرچه ارزش معماری چندانی ندارد اما مکانی بوده که در نزد شیخ احمد جام از اهمیت و اعتبار خاصی برخوردار بوده است. به فاصله 200 متری ضلع جنوبی مسجد چشمه جوشانی به نام نور واقع است که آب آن وارد حوض زیبای سرپوشیده ای می گردد و به احتمال بسیار سقایه مسجد نور بود اما اکنون به صورت نیمه ویران است.

رباط سمنگان

رباط سمنگان از جمله کاروانسراهای سرپوشیده ای است که بر کنار راه قدیم سنگ بست واقع شده است. در سمت جنوبی رباط فضای بازی واقع شده است که احتمال بارانداز بوده است. با توجه به فرم اتاق ها به نظر می رسد که بنا متعلق به اواخر دوران تیموری یا اوایل دوران صفویه باشد.

رباط جام

رباط جام در سمت جنوبی خیابان کوثری شهر تربت جام واقع شده است که به صورت یک بنای چهار ایوانی ایجاد شده است. با توجه به سبک معماری بنا میتوان آن را از جمله آثار معماری برجا مانده از دوران تیموریان دانست.

دربند (دروازه ارغون شاه)

این دروازه، ورودی اصلی دژ کلات است که در سمت غرب آن واقع شده است. به دلیل جایگاه مهمی که در کلات داشته تاسیسات و استحکامات دفاعی در آن ایجاد شده است. براساس شواهد موجود این دروازه مربوط به دوره ایلخانی بوده که در زمان نادرشاه افشار بازسازی شده است.

باغ کشمیر

این ناحیه که از تپه ماهورهای دیدنی تشکیل شده است، در 55 کیلومتری شمال شهرستان تربت جام واقع شده است. منطقه باغ کشمیر در سال 1375 به مدت پنج سال منطقه شکار ممنوع اعلام و سپس در سال 1381 به دلیل وجود جنگل های پسته وحشی تبدیل به منطقه حفاظت شده جنگلی شد. این محل به عنوان یکی از ذخیره گاه های ژنتیکی برای پسته محسوب می گردد.